29. BİRGƏ RAZILAŞMANIN ATRİBUTU – SİMVOLU
29. BİRGƏ RAZILAŞMANIN ATRİBUTU – SİMVOLU
BİRGƏ RAZILAŞMA KONSEPSİYASInın məzmununu lakonikləşdirərək
özündə ehtiva edən atributa – simvola ehtiyac duyula bilir. Bunun bir sıra
obyektiv səbəbləri var. Məlum olduğu kimi, istənilən simvol (işarə və s.)
müvafiq məzmunun qavranılmasını asanlaşdırmaqda əhəmiyyətli çəkiyə malikdir. Eyni
zamanda, ideoloji məzmunun geniş yayılmasında da müstəsna rol oynayır. Ona görə
də, konsepsiyanın strateji hədəflərinə çatmaq üçün ideoloji məzmun həm də
simvollaşdırılır və müəyyən edilmiş atributla işarələnir.
Belə bir atribut (simvol, işarə) kimi, Qədim türk
yazılı abidələrində birliyi özündə ehtiva edən “Orxon-Yenisey” hərfləri ilə
yazılmış “biz” sözünün baş hərfinə (“B” hərfinə) oxşayan aşağıdakı işarəni BİRGƏ
RAZILAŞMAnın atributu olaraq təqdim edirik (seçim bir qədər şərtidir, dəyişdirilə
də bilər):
1.
Mən (yəni insan, fərd olaraq) ən ali varlığam.
2. Mənim
(hər bir insanın, fərdin) azadlığım (müstəqilliyim) ən ali dəyərdir. Mənim azadlığım məni xoşbəxt edə
biləcək başlıca alınmaz dəyərimdir.
3. Mən (hər bir insan, fərd) doğulduğum
andan etibarən azad yaşamaq, azad olmaq, xoşbəxt olmağa can atmaq kimi alınmaz
ali haqlara malikəm. Mənim (insanın) azadlığımı (haqlarımı) heç kəs və heç nə
məhdudlaşdıra bilməz.
4. Mənim (bir
insanın, fərdin) azadlığım
yalnız və yalınız Sənin və Onun (digər insanların, fərdlərin) hüquqları, haqları başlayan yerdə
bitir.
5. Mən, Sən və Onun
(insanların, fərdlərin)
birliyi suverendır (müstəsna səlahiyyətlidir). Suveren müstəsna səlahiyyətləri
olmaq deməkdir. Bu suverenlik, müstəsna səlahiyyət bizə yuxarıdakı müddəaları
nəzərə alaraq istədiyimiz kimi yaşamağımızın (fəliyyət göstərməyimizin) zəminidir. Həmin müstəsna
səlahiyyətimizin az və ya çox hissəsini hansısa bir hüquqi şəxs (məs.: dövlət)
yaradıb ona verə bilərik.
6. Qəbul etdiyimiz bu BİRGƏ
RAZILAŞMAnın bütün müddəaları alidir və Mən, Sən, O, yəni hər birimiz şəksiz
əməl etməliyik. Əməl etməyənlər Ali qanunlarımızla cəzalandırılmalıdır.
7. BİRGƏ RAZILAŞMAya əməl edilməsinə
hamı nəzarət edir. Bu razılaşma yalnız və yalnız Mənim, Sənin və Onun (razılaşmanı
qəbul edən hər
bir fərdin) razılığı ilə dəyişdirilə bilər.
Bildiyimiz kimi, sözügedən konsepsiyaya görə, cəmiyyətin
bütün yaşam tərzi məhz bu müddəalar əsas götürülməlkə formalaşdırılır. Bununla bağlı bütün yazılarda BİRGƏ RAZILAŞMA
modelləri ilə toplumun yaşam tərzinin mənzərəsini canlandırmağa çalışmışıq.
Qeyd edim ki, bu əsas müddəalar istinad mənbəyi hesab olunur. Cəmiyyətdə bütün
problemləri, məsələləri, situasiyaları həmin ümumi prinsipləri rəhbər götürməklə
ədalətli şəkildə həll etmək mümkündür.
BİRGƏ RAZILAŞMAnın atributunu (simvolunu) konsepsiyanı
qəbul edən hər kəs daşıya bilər.
Ramin Allahverdi
Comments
Post a Comment